İHİB, Sultanhanı Belediyesi ve Aksaray Üniversitesi iş birliği ile halı tamiri akademiye taşınıyor. ‘Dünyanın Halı Tamir Merkezi’ olarak yıldızı giderek parlayan Aksaray’ın Sultanhanı Beldesi, şimdi de adını akademik olarak duyurmak arzusunda.
Gerek Türklerde gerekse dünya genelindeki saraylarda yer alan tarihi halıların restorasyonunda dünyada marka haline gelen Aksaray’ın Sultanhanı beldesinde 2015 yılında üniversite bünyesinde Geleneksel Tekstillerin Konservasyonu ve Restorasyonu Bölümü açılıyor. ‘Dünyanın halı tamir merkezi’ olarak yıldızı giderek parlayan Sultanhanı, şimdi de bu işi akademik seviyeye taşımaya hazırlanıyor. Önümüzdeki yıl açılacak olan Geleneksel Tekstillerin Konservasyonu ve Restorasyonu Bölümü için Sultanhanı Belediyesi, Aksaray Üniversitesi, İstanbul Halı İhracatçıları Birliği (İHİB) ve Aksaray Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) beraber çalışıyor. Halı restorasyonunun markası; Sultanhanı Anadolu toprakları halının merkezi olarak öne çıkarken, dünyanın dört bir yanından gelen yüzlerce yıllık tarihi halılar da Anadolu’nun tam merkezinde yani Aksaray’da onarılıyor. Aksaray’ın Sultanhanı beldesindeki atölyelerde halılar aslına uygun olarak restore edilirken, Sultanhanı artık ‘Dünyanın halı tamir merkezi’ olarak bir marka haline geliyor. Sultanhanı, Aksaray merkeze bağlı bir belde olmasına rağmen halı restorasyonu ve kervansarayı ile dünya geneline adını duyuruyor. Selçuklulardan kalma dünyanın en büyük kervansarayına sahip olan Sultanhanı’nın, halı sektörüne 1970’li yıllarda el dokuması halı üretimi ve halı restorasyonu ile girdiği biliniyor. Halı üretimi ve restorasyonunda kısa süre de adını duyuran Sultanhanı, 1990’lı yıllardan itibaren yurt dışına açılıyor. Halısıyla kısa süre içinde yurt dışında da ün yapan Sultanhanı, Uzakdoğu ülkelerinin halı sektörüne girmesinden olumsuz etkileniyor. İşletmelerde bunun üzerine kendilerine yeni bir yol çizerek halı restorasyonuna yöneliyor. Sultanhanı, üretimde kazandığı tecrübeyi artık halı restorasyonunda değerlendiriyor. Halı restorasyonunu marka yapan Sultanhanı, tüm dünyanın tanıdığı ve güvendiği bir merkez olarak günümüzde ‘Dünyanın Halı Restorasyon Merkezi’ olarak tanınıyor. Sultanhanı’nda irili ufaklı 150 civarında küçük ve büyük çaplı halı atölyesinde binlerce usta ve çırak çalışıyor. Binlerce genç atölyelerde çıraklıktan başladıkları eğitimde sanat ustası olarak yetişiyorlar. Bu nedenle Sultanhanı için dünyanın en büyük ve en modern halı restorasyon üniversitesi de denilebilir. Fakat işi akademik boyuta taşımak isteyen ustalar, İstanbul Halı İhracatçıları Birliği (İHİB), Sultanhanı Belediyesi ve Aksaray Üniversitesi iş birliği ile önümüzdeki yıl Aksaray Üniversitesi bünyesinde Geleneksel Tekstillerin Konservasyonu ve Restorasyonu Bölümü’ne kavuşacak. Burada hem ustalar için önemli araştırmalar yapılacak hem de tarihi Anadolu halısının adı yaşatılacak. Almanya, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere birçok ülkeden yıpranmış halılar tamir için beldeye getirilirken, Birleşik Krallık ailesine ait çok sayıda tarihi halının Sultanhanı’nda restore edildiği biliniyor. Yani dünyanın en önemli koleksiyonları artık Sultanhanı’nda onarılıyor.
İHİB Aksaray’da
İHİB Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Uysal, Yönetim Kurulu Üyesi Ahmet Hayri Diler, Denetim Kurulu Üyeleri Hasan Altuntaş, Muhammet Solak, Haşim Güreli ve İHİB Danışmanı Selçuk Gökart; Aksaray Üniversitesi ile eğitim alanında iş birliği yapmak üzere Aksaray Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Mustafa acar ile görüşmek üzere 19 Kasım’da Aksaray’a bir ziyaret düzenlediler. Söz konusu ziyaret kapsamında üniversitenin Sultanhanı’nda açacağı Aksaray Üniversitesi Teknik Meslek Yüksek Okulu El Sanatları Bölümü – Geleneksel Tekstillerin Konservaryonu ve Restorasyon Programı eğitim binası yerinde görülerek, İHİB’in üniversiteye nasıl yardımcı olabileceği hakkında görüş alışverişinde bulunuldu. Ziyaret kapsamında yeni öğretim yılına yetiştirilmesi planlanan ve 35 öğrencinin sınavla alınacağı okul hakkında Sultanhanı Belediye Başkanı Fahri solak tarafından bilgi verilerek, İHİB iş birliği kapsamında neler yapılabileceği tartışıldı. Sultanhanı Belediye Başkanı Fahri Solak ile birlikte Sultanhanı’nda bulunan halı ve kilim fabrikaları ve atölyeleri İHİB üyeleri ile birlikte yerinde ziyaret edildi. Ziyaret sırasında Aksaray ticaret ve sanayi odası başkanı Ahmet Koçtaş makamında ziyaret edilerek, Aksaray’ın ekonomi ve sanayi alanındaki gelişmeleri hakkında bilgi alındı. İHİB Heyeti ayrıca ziyaret sırasında Sultan Abdülhamit Han’ın yaptırdığı 19. yy’dan kalma 120 metrekare büyüklüğündeki Sultanhanı’ndaki halının restorasyonu için 10 restorasyon ustasından oluşturulan ekip tarafından onarılarak tekrar hayata döndürülmesi amacıyla yapılan törene katıldılar.
İHİB ile Sultanhanı Beraber Çalışıyor.
İstanbul Halı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Uysal, “Aksaray Üniversitesinin hazırladığı, gelecek yıl açılacak halı tamirat bölümüyle ilgili biz neler yapabiliriz, Halı tamiri işi, bozkırın ortasında imkânları son derece sınırlı bir Anadolu kasabasının adeta kaderini değiştirdi. Bugün Sultanhanı, sayıları 150’yi aşan atölyeleri ve gelir seviyesindeki artışın hemen her yerde hissedildiği hızla modernleşen bir yerleşim birimi olarak dikkati çekiyor. Aksaray Belediyesi ile İHİB olarak el ele verip halı tamir sektörünü daha üst noktaya nasıl taşırız konusunu değerlendiriyoruz. Elimizden gelen tüm yardımlar için buradayız” dedi. Sultanhanı Belediye Başkanı Fahri Solak yaptığı açıklamada, beldenin dünya halıcılık sektöründe önemli bir yerde olduğunu, önemli müze ve koleksiyonlarda bulunan halıların restorasyonunun Sultanhanı’ndaki atölyelerde yapıldığını söyledi. Halı restorasyonu üzerine Türkiye’deki üniversitelerde bir bölüm olmadığını belirten Solak, “Türkiye’de halı restorasyonu alanında Geleneksel Tekstillerin Konservasyonu ve Restorasyonu adı altında ilk bölüm Aksaray Üniversitesine bağlı olarak Sultanhanı’nda açılacak” dedi. Türk halıcılığına ve restorasyonuna önemli katkı sağlayan İstanbul Halı İhracatçıları Birliği’nden Geleneksel Tekstillerin Konservasyonu ve Restorasyonu Bölümü için destek istediklerini vurgulayan Solak, “Biz yıllardır İHİB’e üyeyiz. İHİB Başkanı Uğur Uysal’dan açılacak bölüm için destek istedik. Başkanımız da Sultanhanı’na geldi ve görüşmelerimizi yaptık. İHİB Başkanı Uğur Uysal, açılacak bölümle ilgili destek vermekten mutluluk duyacağını belirtti” diye konuştu. İHİB Başkanı Uğur Uysal, “Aksaray Üniversitesinin hazırladığı, gelecek yıl açılacak halı tamirat bölümüyle ilgili biz neler yapabiliriz, belediye ile ihracatçı birliği el ele verip halı tamir sektörünü daha üs noktaya nasıl taşırız konusunu değerlendiriyoruz. Elimizden gelen tüm yardımlar için buradayız” dedi. Aksaray Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. İbrahim Bakırtaş da Sultanhanı Belediyesi’ne, Anadolu kültürünün önemli bir parçası olan restorasyon işini üniversite ile iş birliği içerisinde yeniden Türkiye’ye ve istihdam sektörüne kazandırdığı için teşekkür ettiğini söyledi. Aksaray Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Koçaş ise “Aksaray Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu olarak elimizden geldiği kadar her zaman bu ekibin yanında olacağız. Ekibe de halıya değer verdikleri için tekrar teşekkür ediyorum” şeklinde konuştu.
Sultanhanı’da İşsizlik Az
Anavatanı Orta Asya’dan Anadolu üzerinden dünya geneline yayılan halı, eğer iyi bakılacak olursa, çok uzun süre dayanıyor. Halının en büyük düşmanı güve ile rutubet… Güve halıyı sık sık havalandırmak, güneşte bırakmak suretiyle önlenebilir. Halı dürülüp kaldırılacaksa, arasına naftalin serpmeli, ayrıca, arada bir açıp havalandırmalı Kullanılan halıda ise güve tehlikesi olmaz. Rutubet ise zamanla halının iplerinin çürümesine yer yer parçalanmasına yol açıyor. Bu bakımdan hem saklanacak hem de kullanılmakta olan halıların rutubette kalmamasına dikkat etmeli. Yanma veya kesilme gibi kazaları bir yana bırakacak olursak, halıların en çok eskiyen yerleri, kapı taraflarına gelen kenarlar, bir de tam ortaları olarak gözlemleniyor. Özellikle halı kesilme veya yanma gibi bir zarara uğrarsa hiç vakit geçirmeden tamir ettirmek gerekiyor.
İHİB Heyeti, 10 restorasyon ustasından oluşan ekip tarafından Sultan Abdülhamit Han’ın yaptırdığı 19.yy’dan kalma 120 metrekare büyüklüğündeki Sultanhanı’ndaki halının onarılarak tekrar hayata döndürülmesi amacıyla yapılan törene katıldılar.
Tamir edilmezse hasar gören yer hızla açılmaya, büyümeye başlar. Halı tamiri işi de bozkırın ortasında imkanları son derece sınırlı bir Anadolu kasabasının adeta kaderini değiştiriyor. Bugün Sultanhanı, sayıları 150’yi aşan atölyeleri ve gelir seviyesindeki artışın hemen her yerde hissedildiği hızla modernleşen bir yerleşim birimi olarak dikkati çekiyor. Sultanhanı’nın erkeklerinin hemen hepsi bu sektörde istihdam imkanına kavuştuğu için işsizlik yok denecek kadar az.
Tarihi Halı 1,5 Yılda Onarıldı.
Dünya çapında halı restorasyon merkezi olan Aksaray’ın Sultanhanı beldesindeki 120 metrekarelik tarihi halı, 10 kişilik bir ekip tarafından 1,5 yılda restore edildi. Halıcılık sektöründe, ‘Dünyanın halı tamir merkezi’ olarak bilinen Sultanhanı, önemli müze ve koleksiyonlarda bulunan halıların restorasyonuna ev sahipliği yapıyor. Son olarak 19’uncu yüzyıldan kalma özel bir Osmanlı halısı, Sultanhanı’nın maharetli ustaları tarafından restore edildi. Bu halı Abdülhamid Han’ın yaptırdığı 19’uncu yüzyılda kalma Hereke halılardan biri ve İstanbul Valiliği’ne ait. Yaklaşık 120 metrekare büyüklüğündeki halının hikayesi şöyle: “Önceki İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu tarafından, İstanbul Valiliği’nin mevcut binasında restorasyon yapılırken bir resim bulunuyor. ‘Salona ait resimdeki masadır, şöminedir hepsi tamam. Fakat resimdeki halı nerede?’ deniliyor. Halı yaklaşık 20 yıl önce Dolmabahçe Sarayı’na verilmiş ve depoda bekletiliyor. Hüseyin Avni Mutlu bu halının tekrar gün yüzüne çıkarılmasını talep ediyor. Ardından bu halının tamiri için Sultanhanı Beledisi ile iletişime geçiliyor.” Türkiye’nin en büyük ilk 5 halısından biri olan bu halı, Sultanhanı Kervansarayı’nda sergilendikten sonra İstanbul Valiliği’ne teslim edildi. İHİB Başkanı Uğur Uysal, Sultanhanı Belediye Başkanı Fahri Solak, Aksaray Üniversitesi Rektör Yrd. Prof. Dr. İbrahim Bakırtaş ve Aksaray Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Koçaş hazır bulundu.
