AB ANTİ-DAMPİNG SORUŞTURMASI AŞAMALARI
ŞİKAYET
İddia edilen dampingin varlığının, derecesinin ve etkilerinin saptanması amacı ile açılacak soruşturma herhangi bir tüzel yada yasal kişinin veya Topluluk Sanayii adına hareket eden – yasal kimliği olmayan – herhangi bir birliğin yazılı şikayeti ile başlatılır.
Özel durumlarda, damping, zarar ve nedensel bağ ile ilgili yeterli kanıta dayandırılarak yazılı şikayet olmaksızın soruşturma başlatılmasına karar verilebilir.
Şikayet başvurusu doğrudan Komisyon’a yapılabileceği gibi, Komisyon’a göndermek üzere üye ülkelere de yapılabilir. Komisyon aldığı her şikayet başvurusunun bir kopyasını üye ülkelere göndermek zorundadır. Ayrıca üye ülkeler şikayet olmaksızın damping yapıldığına ve bunun Topluluk sanayisine zarar verdiğine dair yeterli kanıt edindiğinde bu kanıtları acilen Komisyon’a bildirecektir.
Komisyon şikayette gösterilen kanıtların yeterliliğini ve doğruluğunu mümkün olduğu kadar inceleyerek soruşturma başlatılması için yeterli olup olmadığına karar verir.
Soruşturma açılabilmesi için yapılan şikayetin o üründe Topluluk üretiminin % 50’sinin tarafından veya adlarına yapılmış olması gerekir. Üretimin % 25’inden azını gerçekleştiren sanayiciler tarafından yapılan şikayetler sonucunda soruşturma açılamaz.
Yetkililer sorutturma açılma kararından önce şikayetin duyulmasını önleyeceklerdir. Ancak resmi şikayet başvurusunun ardından soruşturma kararından önce Komisyon ihracatçı ülke resmi yetkililerine bildirim yapacaktır.
Soruşturma açma kararı verilirken damping varlığı ve buna bağlı oluşan zarar birlikte değerlendirilir.
Bir ülke ithalatına anti-damping önlemleri uygulanabilmesi için o ülkeden yapılan ithalatın Topluluk tüketiminin % 3’ünden daha yüksek bir oranda olması ve pazar payının % 1’den az olmaması gerekir.
Şikayet soruşturma başlatılmadan geri çekilebilir, bu durumda şikayet yapılmamış kabul edilir.
SORUŞTURMANIN BAŞLATILMASI
Komisyon şikayet başvurusunun ardından soruşturma başlatmak için yeterli kanıt olduğu sonucuna vardığı takdirde şikayet başvurusunun ardından 45 gün içerisinde soruşturma başlatacak ve bunu AB Resmi Gazetesi’nde duyuracaktır. Soruşturma başlatmak için yeterli kanıt bulunmadığı takdirde Komisyon 45 gün içerisinde şikayetçiye bunu bildirecektir.
Soruşturma konusu ürün, ülkeler, bu konuda alınan bilginin bir özeti ve bu konu ile her türlü bilginin Komisyon’a iletilmesi hususu soruşturma duyurusunda yayınlanır. İlgili taraflar Resmi Gazete’de yayınlanan duyuruda belirtilen tarihe kadar Komisyon’a soruşturma ile ilgili görüş ve bilgilerinin dikkate alınmasını teminen yazılı başvuruda bulunurlar.
Komisyon ihracatçı ülke temsilciliğini, şikayetçi tarafı ve ilgili ihracatçı, ithalatçı ve birliklerine soruşturmanın başlatılması ile ilgili bilgi ve gizli bilgileri koruyarak şikayet metnini ilgili taraflara gönderir. Fazla sayıda ihracatçının sözkonusu olduğu soruşturmalarda şikayet metni sadece ülke temsilciliğine veya ilgili ticaret birliğine gönderir.
Anti-damping soruşturması gümrük işlemlerine engel teşkil etmez.
İşlemlerin başlatılmasını takiben üye ülkeler ile ortak çalışmaya başlayan Komisyon bu aşamada hem damping hem zarar incelemesini birarada başlatır. Komisyon temsili bulguların elde edilebilmesi için işlemin başlatılmasının hemen öncesinde, 6 aydan az olmayacak bir süreyi inceleme dönemi olarak belirler. İnceleme dönemi izleyen döneme ait bilgiler normal olarak dikkate alınmaz.
Bir anti-damping soruşturmasında soru formlarını alan taraflara yanıt vermeleri için en az 30 gün süre verilir. 30 günlük sürenin başlangıcı soru formlarının ihracatçıların eline geçtiği tarih olarak alınır ve soru formlarının ihracatçıya veya diplomatik ülke temsilcisine gönderiminden sonra 7 gün içinde ellerine ulaştığı hesaplanır. Özel durumlarda ilgili tarafın nedenini belirterek yapacağı süre uzatımı isteği ile bu 30 günlük süre uzatılabilir.
Başlatılan soruşturma işlemleri 1 yıl içinde tamamlanacaktır. Her koşulda, tüm soruşturmalar başlangıcından sonra 15 ay içerisinde taahhüt, kesin vergi uygulaması veya önlem uygulanmaması kararı ile tamamlanacaktır.
GEÇİCİ VERGİ
Soruşturma başlangıcının AB Resmi Gazetesinde duyurusunu takiben alınacak bilgiler damping ve bunun sonucunda zarar oluştuğu görüşünü kuvvetli bir şekilde teyid eder nitelikte olduğu ve Topluluk çıkarları bu zararın önlenmesi yönünde olduğu takdirde kesin karar öncesi geçici önlemler uygulanabilir. Geçici vergi işlemlerin başlatılmasından (Resmi Gazete duyurusundan) sonra en erken 60 gün, en geç 9 ay sonunda uygulanabilir.
Geçici anti-damping vergisi geçici olarak saptanan damping sınırının üstünde olamaz, ancak daha az oranda uygulanacak verginin Topluluk sanayiinin zararını giderdiği durumda geçici vergi oranı damping sınırının altında olacaktır.
Geçici vergiler teminat ile garanti altına alınacaktır ve ürünlerin serbest dolaşıma girişi bu teminat koşuluna bağlı olacaktır.
Komisyon geçici uygulama kararını üye ülkelere danışarak verir. Olağanüstü acil durumlarda, üye ülkelere bilgi vererek geçici uygulamayı başlatabilir. Bu durumda, üye ülkelere bildiriminden sonra en geç 10 gün içinde danışma mekanizmasını işletecektir.
Üye ülkelerden Komisyon’a gelecek geçici vergi konması talebinde Komisyon en geç 5 işgünü içerisinde geçici vergi konulup konulmaması konusunda karar verecektir.
Komisyon Konsey’e ve üye ülkelere kararları hakkında bilgi verir. Çoğunluk kararı ile farklı bir karar verebilir.
Geçici vergiler 6 aylık bir süre için uygulanır ve 3 ay süre ile uzatılabilir veya 9 aylık bir süre için uygulanır. Ancak, uzatılması veya 9 aylık süre için uygulanması önemli orandaki ihracatçıların talebi ile veya Komisyon tarafından yapılan bildirime itiraz etmedikleri takdirde mümkündür.
TAAHHÜT
İhracatçıdan gönüllü olarak fiyatlarını gözden geçirme ya da şikayete konu olan bölgeye ihracatını durdurma yönünde gelecek tatmin edici bir taahhüt sonucunda, Komisyon dampingin sebep olduğu zararın giderileceği konusunda ikna olduğu takdirde, soruşturmanın geçici veya kesin vergi uygulanmaksızın sonuçlandırılabilir. Taahhüt edilen fiyat artışı damping marjının giderilmesi için gereken orandan yüksek olamaz, dampingin Topluluk sanayiine verdiği zararı telafi ettiği takdirde damping marjından daha düşük olmalıdır.
Komisyon ihracatçılara taahhüt vermelerini önerebilir, ancak ihracatçı bu öneriyi kabul etmek zorunda değildir. Ayrıca ihracatçıların taahhüt teklifleri dampingin varlığı ve neden olduğu zarar hakkında güçlü bir geçici karar oluşuncaya kadar kabul edilmez. İstisnai durumlar dışında, taahhüt vermek için en son tarih, Komisyonun kesin kararını sunmasının ardından, ihracatçıların sunuşlarını yapabilmesi için her soruşturma için Komisyonun belirleyeceği en az 10 günlük sürenin sonu ile aynı tarihtir.
Verilen taahhüt çok sayıda ihracatçı olması gibi uygulamaya elverişsiz durumlarda veya genel politika veya başka sebeplerden dolayı kabul edilmeyebilir.
Taahhüt incelendikten sonra kabul edilirse ve Danışma Komitesi’nde (Advisory Committee) itiraz edilmediği takdirde soruşturma sonuçlandırılacaktır. Komisyon Konsey’e değerlendirmenin sonuçları hakkında bir rapor sunarak soruşturmanın bitirilmesini teklif eder. Konsey 1 ay içerisinde çoğunluk oyu ile aksine karar vermediği takdirde soruşturma kapanmış olur.
Taahhütün kabulü ile normal olarak damping ve zarar soruşturması tamamlanmıştır. Damping olmadığı veya zarar oluşturmadığı yönünde bir karar oluşur ise taahhüt otomatik olarak yürürlükten kalkacaktır. Ancak bu sonucun taahhütten dolayı ortaya çıktığı durumlarda, taahhütün uygun bir süre daha uygulanması talep edilebilir. Dampingin varlığı ve buna bağlı zarar oluştuğu yönünde bir karara varıldığı takdirde taahhüt tüm kuralları ile uygulanmaya devam edecektir.
Bir soruşturma esnasında bazı firmaların taahhüt teklifleri kabul edildiğinde, bu taahhütler ihracatçı ülke için soruşturma tamamlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Taraflardan birinin taahhütü ihlali veya geri çekmesi durumunda soruşturma sonucunda sözkonusu ihracatçı ile ilgili oluşan karar çerçevesinde kesin vergi uygulanır. Soruşturmanın tamamlanmadığı dönemde taahhütün ihlali veya geri çekilmesi durumunda eldeki verilere dayandırılarak geçici vergi uygulanabilir.
SORUŞTURMANIN YAPTIRIMSIZ KAPATILMASI / KESİN VERGİ UYGULANMASI
Şikayet geri çekildiğinde Topluluk çıkarına ters düşmediği takdirde soruşturma işlemi sona erer.
Değerlendirme sonrasında koruma önlemlerinin gereksiz olduğuna karar verilir ise, Danışma Komitesi’nden bir itiraz gelmediği takdirde soruşturma veya işlemler sona erer. Komisyon her durumda Konsey’e soruşturmanın sonuçları ile ilgili bir rapor sunarak işlemin sona ermesini teklif eder. Konsey 1 ay içerisinde çoğunluk oyu ile aksine karar vermediği takdirde soruşturma kapanmış olur.
İlgili ithalatın hacminin Topluluk tüketiminin % 3’ünden daha az bir oranda olması ve pazar payının % 1’den az olması durumunda zarar ihmal edilebilir kabul edilecektir. Aynı şekilde ihracat fiyatı olarak damping marjının % 2’den az olduğu durumlarda sadece söz konusu ihracatçı için soruşturma sona erecek, ancak işlem kapsamında kalacak ve ülke için bir gözden geçirme soruşturmasında bu ihracatçı yeniden incelemeye tabi olabilecektir.
Dampingin varlığı ve neden olduğu zarar kesin olarak belirlendiğinde ve Topluluk çıkarları bir müdahale gerektirdiğinde, Komisyonun Danışma Komitesi’ne danışarak yapacağı teklif ile Konsey salt çoğunluk kararı ile kesin anti-damping vergisi uygulanmasına karar verir. Geçici vergilerin yürürlükte olduğu durumda, kesin karar için Konsey’e teklifin geçici vergi süresinin bitiminden en az 1 ay önce verilmesi gerekir. Uygulanacak anti-damping vergisi tespit edilen damping marjının üzerinde olamaz, marjın altında uygulanacak verginin oluşan zararın telafisine yeterli olduğu durumlarda vergi marjın altında olmalıdır.
Vergi uygulanması hakkındaki Yönetmelikte her tedarikçi için vergi oranları belirtilir veya bunun uygulanmasına elverişsiz durumlarda genel kural olarak tedarikçi ülke için vergi belirtilir.
Komisyon incelemesini örnekleme ile sınırlı tuttuğu durumda, örnekleme için bildirimde bulunan ancak incelemeye dahil olmayan ihracatçı ve üreticiler için uygulanacak vergi, örneklemede yer alanların ağırlıklı ortalama damping marjını geçmeyecektir.
GERİYE YÖNELİK VERGİ KAPSAMI
Geçici ve kesin anti-damping vergileri, dampingin varlığı ve buna bağlı oluşan zararın güçlü kanıtlarının varlığına dair karar alındıktan sonra serbest dolaşıma giren ürünler için uygulanır.
Konsey, dampingin varlığı ve buna bağlı zarar oluştuğuna dair kararın kesinleşmesi ile daha önce uygulanmakta olan geçici verginin ne oranda kesin vergi olarak tahsil edileceğini kararlaştırır. Bu amaçla, dampingin zarar tehdidi oluşturması veya sanayinin gelişmesine engel olması değil, geçici vergilerin uygulanmaması durumunda oluşacak maddi zarar göz önüne alınacaktır. Bunun dışında, tehdit veya engelin var olması durumu dahil, geçici vergi teminatları iade edilecek ve tehdit ve maddi engele dair kesin karar verildiği tarihten itibaren kesin vergi uygulanacaktır.
Kesin verginin geçici vergiden yüksek olması durumunda aradaki fark tahsil edilmeyecektir, düşük olması durumunda, yeniden hesaplanacaktır, vergi uygulanması yönündeki kararın olumsuz olması durumunda geçici vergiler teyit edilmeyecektir.
90 günden fazla olmamak kaydıyla, geçici vergilerin uygulanmasından önce tüketime sunulmuş ürünlerden kesin anti-damping vergisi tahsil edilebilir, ancak bu süre soruşturma başlangıcından önceki süreyi kapsayamaz. Taahhütlerin ihlali veya geri çekilmesi durumunda da aynı kural uygulanır.
SÜRE, GÖZDEN GEÇİRME VE GERİ ÖDEME
Bir anti-damping önlemi sadece zarara neden olan dampingin önlenmesi için gerekli olduğu sürece yürürlükte olacaktır.
Bir kesin anti-damping önlemi uygulanmaya başladığı tarihten itibaren veya damping ve zararın incelendiği en son gözden geçirme soruşturması kararından itibaren 5 yıl sonunda, yeniden gözden geçirilmesi kararlaştırılmadığı takdirde sona erecektir. Gözden geçirme soruşturması başlatıldığında, yürürlükteki uygulama soruşturmanın sonucuna bağlı olacaktır.
Anti-damping önlemlerin uygulandığı son yıl içerisinde uygun bir zamanda AB Resmi Gazetesi’nde uygulamanın bitmek üzere olduğunu duyuran bir bildirim yayınlanacaktır. Bundan sonra Topluluk üreticileri 5 yıllık sürenin bitiminden en az 3 ay önce olmak kaydıyla gözden geçirme talep edebilirler. Önlemlerin fiili olarak uygulamasının sona erdiği bir bildirim ile duyurulur.
Uygulaması sürmekte olan önlemlerin de gözden geçirilmesi ihracatçı, ithalatçı ve Topluluk sanayisi veya üye ülkeler tarafından yeterli kanıt sunularak talep edilebilir. Bu tür bir iç gözden geçirme için kesin vergilerin başlangıcından itibaren en az bir yıl gibi makul bir sürenin geçmiş olması gerekir.
Ayrıca pazara yeni giren ihracatçılar için ihracatçı bazında damping marjı belirlenebilmesi için de gözden geçirme soruşturması açılabilir.
Gözden geçirme soruşturmaları normalde başlangıcından itibaren 12 ay içinde karara bağlanmalıdır.
İthalatçı damping marjının kalktığını veya yürürlükteki verginin altına indiğini ispat ederek tahsil edilen vergilerin geri ödenmesini talep edebilir. İthalatçı ürünlerin serbest dolaşıma girdiği üye ülke kanalı ile, kesin verginin uygulandığı veya geçici vergilerin kesinleştirildiği tarihten sonra 6 ay içerisinde Komisyona geri ödeme için talepte bulunabilir.
Komisyon, Danışma Komitesi ile de müzakere ederek iç gözden geçirme sonucunda geri ödemenin yapılıp yapılmayacağına ve yapılacağı takdirde hangi oranda yapılacağına karar verir. Vergilerin geri ödenmesi kararı normal olarak 12 ay içinde verilmelidir, bu süre hiçbir şekilde geri ödeme talebinden sonra 18 ayı geçmeyecektir. Geri ödeme kararına istinaden ödeme normal olarak üye ülke tarafından karardan sonra en geç 90 gün içinde yapılır.
YENİDEN SORUŞTURMA AÇILMASI
Topluluk Sanayisi önlemlerin fiyatlar üzerindeki olumlu etkisi olmadığı yönünde yeterli kanıt göstererek yeniden soruşturma başlatılmasını talep edebilir.
Bu tür bir soruşturma normal olarak başlangıcından itibaren 6 ay içerisinde sonuçlandırılmalıdır.
Soruşturma sonucu damping marjının yükseldiğini gösteriyor ise Komisyonun teklifi ile Konsey, salt çoğunluk oyu ile yürürlükteki uygulamayı yeni bulgular doğrultusunda düzeltir.
HİLELİ İHRACAT
Yapılacak soruşturma sonucunda, yürürlükteki anti-damping vergilerinin etkilerinin üçüncü ülkeler üzerinden yapılan ihracat ile zayıflatıldığı kanıtlandığında anti-damping vergileri bu ülkelerden yapılacak ithalatlara da uygulanabilir.